Makalenin tamamına ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayınız:

Atıktan Ürüne – Başarılı Yeniden Üretim Sistemleri ve Kazanımları

Kaynakların tüketimi hakkındaki endişeler ve diğer çevre sorunlar, uluslar arası bir amacın yaratılmasına ortam hazırlamıştır. “sürdürülebilir büyüme” diye bilinen ilk adım, sonraki jenerasyon için alternatifleri azaltmadan, şu anki jenerasyon için ekonomik kalkınmayı sağlamada yardımcı olmuştur. Sürdürülebilir büyümenin elde edilmesinde bir yol, dünyanın atık nehirlerinden geri kazanılan üretim malzemelerinin miktarının arttırılmasıdır. 3 ana geri kazanım yaklaşımı vardır: geri dönüşüm, geri kazanım ve yeniden üretim.

Bunlardan en az yarar sağlayanı geri dönüşümdür. Metallerin dökümhanelere, kartonların kağıt fabrikalarına gönderilmesi geri dönüşümün örneklerindendir. Geri dönüşüm hammadde ve yok etme alanı ihtiyacını azaltır. Ama enerji kullanımını, taşımaları ve kaynakların işlenmesini gerektirir. Geri kazanım, yeniden kullanım için üründen kullanılabilir parçaların ve bileşenlerin çıkarılmasını ve geri kalanının geri dönüşüm için parçalanmasını gerektirir. Bunu için lojistik, demontaj ve sınıflandırma işlemlerinin yapılması gerekmektedir.

Burada, atık ürünlerden kullanılabilir parçaların geri kazanımını, kullanılamaz parçaların geri dönüşümünü ve bu parçaların kullanılabilir bileşenlere ve/veya ürünlere dönüştürülmesini amaçlayan yeniden üretim konusundan bahsedeceğim. Yeniden üretim; geri lojistik, demontaj işlemleri ve sınıflandırma işlemlerinin yanı sıra demontajdan montaj işlemlerini de gerektirmektedir. Önceden yapılan yeniden üretim aktiviteleri sadece önemli ana ürünlerin miktarlarıyla sınırlıydı. Şimdi, büyük miktarlarda çeşitli ürünler yeniden üretilebilmektedir. Başarılı yeniden üretimler üretim maliyetlerini düşürmekte, çevreye yarar sağlamakta ve aynı anda karlılığı arttırmaktadır.

Yeniden üretimde tersine lojistik

Kullanılmış ürünleri ve bileşenleri müşterilerden geri toplamak ve işleme tesislerine geri döndürmek tersine lojistik olarak adlandırılır. Eğer kullanıcı aldığı bir ürünü yenisiyle değiştirmek veya uzun ömürlü bir malı atmak istiyorsa, yeniden üretim istendiği durumda, verimli tersine lojistik sisteminin varlığı gereklidir. Sistem, orta düzey toplama noktaları gerektirebilir ve işleme tesisleri orijinal tesiste veya başka bir yerleşkede olabilir.

Aslında, taşıma prosesi ve kullanılmış ürünleri elde bulundurma, yeni ürün için olandan daha karmaşık bir organizasyonel alt yapı gerektirebilir.

Yönetim, geri lojistik sisteminin tasarımı ve işletimi konusunda önemli kararlar almalıdır. Bu kararlar, dağıtım lojistik kararlarına benzer görünebilir. Ama çoğunlukla daha karmaşık kararlardır. Yönetim, büyük miktarlardaki ürünleri ve bileşenleri farklı yıpranma durumlarına göre toplamak, taşımak ve depolamak ve bunları uygun yeniden üretim tesislerine nakletmek için verimli araçlar sağlamalıdır. Birçok ana lojistik kararı, ürünün yeniden üretimini etkiler. Yeniden üretim, işleme ve paketleme işlemlerini besleyen taşıma ve depolama şebekelerinin gelişmesi, değişik ürün modeline ve yıpranma durumuna uyarlanabilmelidir.

Demontajdan Montaj Yeteneği Geliştirme

Firmaların en çok deneyim sahibi oldukları alan bu olsa da; yenilenen parçaların ve bileşenlerin montajı çeşitli yetiler gerektirir. Firmaların ayrıca yurt dışı nakliyatta da hatırı sayılır tecrübesi bulunmaktadır, fakat yeniden üretilen ürünlerin müşteri kanallarıyla bütünleştirilmesinde farklılıklar vardır. Burada vurgulanan çeşitli yönetim becerileri yeniden üretim sürecinin başarısında kritik noktalardır. Bu beceriler; stok kontrolü ve çizelgeleme, demontajdan montaj ve ileri lojistiktir.

Stok kontrol ve çizelgeleme

Yeniden üreticilerin geri dönen özlerin(çekirdeklerin) stoklarını iyi yönetmesi gerekir, özden yenilenen parçalar ve yeniden üretilmiş olan ürünler müşteriye dağıtılmaya hazır olur. Tüm bu stokların tedariğinde , kar sağlamasında ve pazar talebinde bir belirsizlik vardır. Bu belirsizlik üzerine de bir yönetim sözü vardır ‘buffer or suffer’ ‘ya stok yap, ya da zarar gör’. Nereye, ne miktarda stok yapma kararı zor bir yönetim kararı olsa da, bu karar karşılıklı bağlılığı bulunan farklı tip stoklarla birleştirilmiştir.

İleri Lojistik

Yeniden üretilmiş ürünler tamamlandığında, müşteri kanallarına duyurulması gerekir. Bu da şu demektir; yeniden üreticinin, kendisi orijinal üretici olsa bile dağıtım lojistiğinin bunu yapabilecek yeteneğe sahip olması gerekir. Karmaşık ileri lojistik konuları, tesis yerleşiminde ele alınan benzer konulardan bazılarıdır. Eğer yeniden üretim tesisleri geniş alana yayılmış durumdaysa, ileri lojistik sadece orijinal üretici adına yerel dağıtımı ve/ veya drop shipments tekniğini içerir. Başka bir deyişle, merkezi yeniden üretim, dağıtım lojistiği yeteneğinin komple gelişimine ihtiyaç duyar. Bu sadece taşımacılığı değil, ayrıca müşteri erişimi için bitmiş ürün depolanmasını da içerir.

Yedek parça sağlama ve dağıtmaya ihtiyaç duyan yeniden üretilmiş parçaların alan tutma gereksinimi vardır. Bu parçaları müşteriye yakın yerleştirmek ürün depolarını ve tamirhanelerle, parça dağıtıcılarını da içerebilir. Yeniden üretilmiş ürünlerin etkili servisi için bazı yeteneklerin geliştirilmesi gerekir, bunlar; üretilen ürünlerin alanda servisi için vasıta sağlar, yeniden üretilmiş ürünlerde farklı olabilecek problemlerin teşhisini sağlar ve müşteri problemlerine çabuk cevap garanti eder. Bu servis programları yeniden üretilmiş ürünler için pazar oluşturma çabalarını desteklemede önemlidir.

Yeniden üretilmiş ürünlerin pazarlanması

Yeniden üretilmiş ürünlerin başarılı pazarlanması en az iki aktiviteyi içerir. Bunların ilki; pazar farkındalığını, değerini ve pazar kabulünü geliştirmektir. İkincisi bu pazarlama çabalarını beklentileri karşılayacak şekilde dağıtımla desteklemektir. Bu sadece yukarıda anlatılan ürün servisini ve tutulmasını içermekle kalmaz, ayrıca ürünün kalitesiyle, dayanıklılığıyla, güvenirliliğiyle ilgili diğer destekleri de içerir.

SONUÇ

Yeniden üretimde başarı gereksinimleri, üretimdeki gereksinimlerle aynıdır. Ek olarak yeniden üretimde var olan; tedarikteki belirsizlikler, geri lojistiğin yeni olması, kullanılmış parçaların muayenesinin zor olması ve yeniden üretim tasarımında görülen dikkat eksikliğidir. Muvaffak olmak için yeteneklerimizi geliştirme yönünde atılan adımlar bizi ideal sürdürülebilir gelişmeye götürec

KAYNAKLAR

(1) BRITO, M.P., FLAPPER, S.D.P., DEKKER, R., 2002. Reverse Logistics: A Review of Case Studies. Econometric Institute Repot EI 2002-21.
(2) COOPER, M., LAMBERT, D.M., PAGH, J.D., 1997. Supply Chain Management: More than a New Game for Logistics. The International Journal of Logistics Management, vol.8, no.1:1-14.
(3) CROXTON, K.L., GARCIA-DASTUGUE, S.J., LAMBERT, D.M., ROGERS, D.S., 2001. The Supply Chain Management Processes. The International Journal of Logistics Management, vol.12, no.2:13-36
(4) DOWLATSHAHI, S., 2000. Developing A Theory of Reverse Logistics. Interfaces, 30 143-155.
(5) FLEISCHEMANN, M., BLOEMHOF-RUWARD, M., DEKKER, R., LAAN, E., NUNEN, A.E.E., WASSENHOVE, L.N., 1997. Quantitative Models for Reverse Logistics: A Review. European Journal of Operational Research, 103:1-17.
(6) HILLEGERSBERG, J. ZUIDWIJK, R., NUNEN, J., EIJK, D., 2001. Supporting Return Flows in the Supply Chain. Communications of the ACM, June, vol.44, no.6:74- 79.
(7) LOURENÇO, H.R., SOTO, J.P., 2002. Reverse Logistics Models and Applications: A Recoverable Production Planning Model. Document de Treball, working paper #3, Grup de Recerca en Logistica Empresarial.
(8) LUMMUS, R., VOKURKA, R.,1999. Defining Supply Chain Management: A Historical Perspective and Practical Guidelines. Industrial Management and Data Systems, 99(1):11-17.
(9) RENGEL, P., SEYDL, C., 2002. Completing The Supply Chain Model. School of Business, Stockholm University Course Paper.
(10) ROGERS, D.S., TIBBEN-LEMBKE, R., 2001. An Examination of Reverse Logistics Practices. Journal of Business Logistics, vol.22, no.2:129-147.
(11) Supply Chain Council, http://www.supply-chain.org (06.02.2003)
(12) THIERRY, M., SALOMON, M., NUNEN, J., WASSENHOVE, L., 1995. Strategic Issues in Product Recovery Management. California Management Review, vol.37, no.2:114-135.
(13) TIBBEN-LEMBKE, R., ROGERS, D.S., 2002. Differences Between Forward and Reverse Logistics in a Retail Environment. Supply Chain Management: An International Journal, vol.7, no.5:271-282.